Co zrobić, gdy dziecko jest wyśmiewane w szkole?
Wyśmiewanie dzieci przez rówieśników to bardzo częsty problem. Ofiarami są niewinne, bezbronne osoby. W szkolnych murach dzieci powinny cieszyć się nauką i nawiązanymi przyjaźniami, jednak nie zawsze rzeczywistość wygląda tak różowo. Co zrobić, gdy nasza pociecha znajdzie się na celowniku drwin i szyderstw? Z artykułu dowiesz się, co zrobić, gdy dziecko jest wyśmiewane w szkole. Poznasz strategie, które pomogą Twojemu dziecku zbudować odporność psychiczną i uchronią je przed negatywnym wpływem szkolnego otoczenia.
Często występującym problemem w szkołach jest wyśmiewanie przez rówieśników. To bolesne doświadczenie dla rodziców, którzy obserwują swoje dziecko cierpiące z powodu złośliwych uwag czy zniewagi ze strony innych dzieci.
Wyśmiewanie, które jest także określane jako zastraszanie, prześladowanie czy mobbing, to nie tylko drobne żarty czy lekceważenie. Dla dziecka, które tego doświadcza, może stanowić ogromne obciążenie emocjonalne i psychiczne. Skutki wyśmiewania mogą być poważne. Mogą wpływać na samoocenę, zdrowie psychiczne i wyniki szkolne dziecka.
Co zrobić, gdy dziecko jest wyśmiewane w szkole? Potwierdź jego uczucia
Kiedy Twoje dziecko otwarcie dzieli się swoimi doświadczeniami, pamiętaj, aby stworzyć dla niego bezpieczną przestrzeń, aby poczuło się wysłuchane. Słuchanie jest kluczowe, aby dziecko wiedziało, że jego uczucia są ważne. Dzieci z problemami czują się samotne, odizolowane i często cierpią w milczeniu.
Pod żadnym pozorem nie zawstydzaj swojego dziecka dlatego, że jest wyśmiewane w szkole. Unikaj mówienia czegokolwiek, co mogłoby sugerować, że powinno być w jakiś sposób inne lub że ma starać się o aprobatę kolegów z klasy. Skup się na słuchaniu i empatii, wczuwając się w to, jak się czuje. Komunikuj, że nikt nie zasługuje na wykluczenie i podkreślaj, że ma wiele do zaoferowania światu.
Upewnij się, że Twoje dziecko rozróżnia nieuprzejme zachowanie od wyśmiewania. Czasami dziecko może być wykluczane lub pomijane, ale niekoniecznie jest to celowe wyrządzenie krzywdy. Chociaż bycie pominiętym nie jest przyjemne, czasami zdarza się, na przykład w przypadku ograniczonej liczby miejsc na imprezie urodzinowej.
Pomóż swojemu dziecku zrozumieć, czy było wykluczone celowo, czy może po prostu zostało pominięte na liście gości bez złych intencji. Bez względu na to, jaka sytuacja miała miejsce, nie umniejszaj jego zranionych uczuć. Obydwie sytuacje mogą być bolesne i wymagają współczucia, wsparcia i wskazówek.
Co zrobić, gdy dziecko jest wyśmiewane w szkole? Wzmocnij je!
Słuchaj cierpliwie i nie wpadaj w złość, kiedy dziecko podzieli się z Tobą swoimi doświadczeniami. Odłóż na bok własne uczucia – usiądź i wsłuchaj się w to, co mówi. Staraj się zrobić wszystko, aby Twoje dziecko nie myślało, że jest ofiarą. To, czego doświadczyło, może być niesprawiedliwe, okrutne i bolesne, ale nie oznacza to, że musi pozostać ofiarą tego zachowania. Pomóż swojemu dziecku wyjść poza tę sytuację, aby nie definiowało tego, kim jest.
Zapewnij dziecko, że to nie jego wina. Przypomnij mu, że bycie wyśmiewanym nie oznacza bycia słabym i że osoba, która tak postępuje, ma własne problemy, które nią kierują. Czasami ludzie mówią paskudne rzeczy, ponieważ chcą wywołać określoną reakcję lub wywołać zdenerwowanie, więc jeśli Twoje dziecko daje im do zrozumienia, że to mu nie przeszkadza, rówieśnicy są bardziej skłonni do kontynuowania swoich poczynań.
Podkreśl, że Twoje dziecko nie ma kontroli nad tym, co mówią lub robią inni ludzie. Jednak może kontrolować sposób, w jaki na to reaguje. Pomóż dziecku budować pewność siebie. Porozmawiajcie o tym, że jego ton głosu, język ciała i wyraz twarzy wysyłają również ważne sygnały komunikacyjne, tak samo jak słowa. Ćwiczcie razem różne scenariusze dotyczące sytuacji, w jakiej znalazło się Twoje dziecko, a także jak ma na nie reagować.
Nie pozwól, aby wyśmiewanie dominowało nad życiem Twojego dziecka. Pomóż mu rozwinąć umiejętności w nowych obszarach. Zadbaj o jego kontakt z innymi kolegami lub zapewnij inne formy aktywności – zapisz na zajęcia samoobrony czy do szkółki teatralnej. To buduje pewność siebie, pomaga spojrzeć na problemy z właściwej perspektywy i daje szansę na nawiązanie nowych znajomości.
Pamiętaj!
Powstrzymaj się od automatycznego przejęcia kontroli nad sytuacją, nawet jeśli bardzo tego pragniesz. Daj mu szansę rozwiązania problemu, zamiast od razu próbować zrobić to za dziecko. Możesz również zapytać, w jaki sposób chce, abyś posunął sprawy do przodu, aby poczuło się zaangażowane w podejmowanie dalszych kroków. Pamiętaj, że Twoje dziecko może obawiać się odwetu, jeśli zgłosicie wyśmiewanie.
Rzeczy, które mogą nie pomóc
Unikaj żądania spotkania z dyrektorem szkoły, prześladowcą lub jego rodzicami, ponieważ zazwyczaj jest to reakcja, której dzieci się boją i może to spowodować nasilenie wyśmiewania. Nigdy nie sugeruj swojemu dziecku, że powinno uderzyć inne dziecko. Takie zachowanie nie rozwiązuje problemu, a jeśli Twoje dziecko nie jest pewne siebie (a większość zastraszanych dzieci nie jest), tylko zwiększy jego stres i niepokój. Nie sugeruj jednak dziecku, że powinno zignorować sytuację, ponieważ to potwierdza, że wyśmiewanie jest czymś, co należy tolerować, co jest nieakceptowalne.
Oceniaj każdą sytuację indywidualnie
Pamiętaj, że wszystkie te problemy są unikatowe. Nie za każdym razem, gdy dziecko skarży się rodzicom, że jego przyjaciele są dla niego niemili, jest to powód do niepokoju lub natychmiastowej interwencji rodziców. Różne podejścia i poziomy zaangażowania rodziców mogą być bardziej odpowiednie w różnych sytuacjach. Dlatego musisz znaleźć więcej informacji – kierując się również swoją intuicją – aby ocenić, jak bardzo powinieneś zaangażować się w daną sytuację. Na przykład, jeśli nie znasz rodziców dzieci, telefonowanie do nich może nie być pomocne. Jeśli jednak jesteście dobrymi przyjaciółmi, warto porozmawiać o tym, co się dzieje.
Zaufaj decyzjom dziecka
Pokaż mu, że ufasz jego decyzjom. Taka postawa przyczyni się do odbudowania poczucia własnej wartości oraz wspomoże budowanie asertywności, autonomii i siły. Daj mu zrozumienie, wsparcie i empatię, ale jednocześnie pozwól mu przejąć inicjatywę i prowadzić w rozwiązywaniu sytuacji.
Co najważniejsze, bądź obecny, aby zapewnić wsparcie, jeśli będzie go potrzebować. Pomóż przezwyciężyć kryzys, ale pozwól samemu podjąć działania. Twoje dziecko potrzebuje Twojego wsparcia, ale także wzmocnienia. Informuj dziecko, że je wspierasz, ale jednocześnie wierzysz w jego zdolność do radzenia sobie z problemem.
Wkrocz w razie potrzeby
W zależności od konkretnych okoliczności, wieku dziecka, temperamentu i wszelkich problemów społeczno-emocjonalnych, może być konieczna interwencja. Oceń powagę nękania i wyśmiewania, jak dobrze (lub nie) przygotowane jest Twoje dziecko, aby sobie z tym poradzić i co zaangażowani dorośli (tacy jak nauczyciele, trenerzy lub inni rodzice) mogą zrobić, aby pomóc.
Odmowa pójścia do szkoły lub opuszczenia pokoju, utrata apetytu, nagła zmiana wyglądu, brak komunikatywności, utrata zainteresowania zajęciami pozalekcyjnymi, spędzaniem czasu z rodziną oraz gwałtowny spadek ocen mogą być znakami ostrzegawczymi, że dziecko napotyka trudności, które wykraczają poza jego zdolność do samodzielnego poradzenia sobie z sytuacją.
Jako rodzic, najlepiej znasz swoje dziecko i jego potrzeby, więc jeśli uważasz, że powinieneś się zaangażować, rozważ to. Pamiętaj jednak, aby także włączyć w to swoje dziecko i angażować się na poziomie, który jest odpowiedni i pożądany.
Uzyskaj wsparcie ze strony szkoły
Zanim udasz się do szkoły, warto spisać wszystkie fakty, takie jak to, co się wydarzyło, kto był zaangażowany, kiedy to się stało, kto był świadkiem i jak często to się działo. Uwzględnij wpływ na Twoje dziecko, czy komukolwiek powiedziało i co powiedziało lub zrobiło oraz wszelkie późniejsze skutki.
Zamiast pojawiać się w szkole niespodziewanie, umów się na spotkanie z wychowawcą klasy lub dyrektorem. Staraj się współpracować ze szkołą i wyraź swoją potrzebę pomocy w znalezieniu rozwiązania.
Unikaj oskarżania szkoły i pamiętaj, że nauczyciele często dowiadują się o przypadkach wyśmiewania w szkole jako ostatni. Bądź cierpliwy i daj szkole czas na rozwiązanie problemu, ale pozostań z nimi w kontakcie i umów się na kolejne spotkanie, aby sprawdzić, czy i jak sytuacja została rozwiązana. Wspólnie działając, możecie lepiej pomóc dziecku w sytuacji wyśmiewania i nękania.
Co zrobić, jeśli sytuacja w szkole się nie poprawi?
Informuj szkołę o każdym incydencie i jaki wpływ na Twoje dziecko mają działania prześladowców. Jeśli sytuacja przerodzi się w coś poważniejszego i Twoje dziecko zostanie zranione, zrób zdjęcia i udaj się do lekarza (a także powiadom policję, jeśli napaść jest poważna).
Jeśli nie jesteś usatysfakcjonowany reakcją szkoły, nie poddawaj się i nie czuj się jak marnotrawca czasu. Jeśli Twoje dziecko jest zbyt przestraszone lub zestresowane, skontaktuj się z urzędnikiem opieki społecznej lub pracownikiem socjalnym i poproś o interwencję w szkole. Współpraca z odpowiednimi służbami może pomóc w rozwiązaniu problemu wyśmiewania i zapewnieniu bezpieczeństwa Twojemu dziecku.
Co możesz jeszcze zrobić jako rodzic?
Pomóż dziecku zbudować pewność siebie i poczucie własnej wartości. Podkreślaj jego mocne strony i pozytywne cechy, a także zachęcaj do angażowania się w działania, które sprawiają mu przyjemność i w których się wyróżnia. Poniżej znajdziesz kilka wskazówek.
Pomóż dziecku nawiązywać przyjaźnie
Posiadanie zdrowych przyjaźni jest kluczowym sposobem zapobiegania wyśmiewaniu i zastraszaniu. Posiadanie co najmniej jednego dobrego przyjaciela zapewni dziecku poczucie przynależności i pozytywną samoocenę, co znacznie zmniejszy wpływ odrzucenia przez inne dzieci. Badania wykazują, że przyjaźnie z dzieciństwa mogą mieć trwały ochronny wpływ na zdrowie psychiczne zarówno w krótkim okresie, jak i w dorosłym życiu. Dlatego warto wspierać dziecko w nawiązywaniu relacji przyjacielskich.
Zachęcaj swoje dziecko do zawierania przyjaźni w szkole, drużynie sportowej lub w ramach innych zajęć, które go interesują. Przypomnij mu, że ludzie, którzy go wyśmiewają i wykluczają, nie są jedynymi potencjalnymi przyjaciółmi. Pomóż dziecku szukać sposobów na zaproszenie nowych osób do swojego życia.
Zachęcaj do aktywności
Kiedy Twoje dziecko uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych, niezależnie czy są to zajęcia sportowe, szkolne, grupowe czy klubowe, daje mu to okazję do nawiązywania nowych przyjaźni i budowania pewności siebie. Zajęcia na świeżym powietrzu pozwalają również dzieciom na rozładowanie napięcia, rozwijanie kreatywności i wyrażanie emocji. Nie lekceważ znaczenia angażowania dziecka w aktywności poza szkołą.
Co więcej, kiedy dziecko jest zaangażowane w takie zajęcia, ma okazję spędzać czas wśród rówieśników i rozwijać swoje umiejętności społeczne. Zmniejsza to również zapotrzebowanie na media społecznościowe, ponieważ dziecko ma więcej bezpośredniego kontaktu z innymi dziećmi. W rezultacie zajęcia pozalekcyjne redukują ryzyko występowania cyberprzemocy i innych niezdrowych zachowań online, gdyż wolny czas dziecka staje się bardziej produktywny i skoncentrowany na rzeczywistym świecie.
Co zrobić, gdy dziecko jest wyśmiewane w szkole? Popraw jego umiejętności społeczne
Kiedy dziecko jest odrzucane, może to wynikać z zachowania innych dzieci, które są po prostu nieprzyjazne i niegrzeczne. Jednak czasami dzieje się tak, ponieważ dziecku brakuje umiejętności społecznych. Odpowiedzialność nadal spoczywa na tych, którzy się wyśmiewają i dokonują wykluczenia. Niemniej jednak, niezręczność społeczna ze strony Twojego dziecka może odgrywać pewną rolę w nasileniu problemu.
Jeśli jednak brak umiejętności społecznych jest jednym z czynników, możesz pomóc zapobiegać przyszłym incydentom, wspierając dziecko w ich doskonaleniu. Jednym z efektywnych rozwiązań jest zapisanie dziecka na trening umiejętności społecznych. Oferują dzieciom bezpieczne środowisko, w którym mogą eksperymentować z różnymi formami interakcji społecznych i uczyć się z doświadczeń, zarówno swoich, jak i innych uczestników. W procesie tego typu nauki, dzieci nie tylko rozwijają umiejętności społeczne, ale również zyskują większą pewność siebie w interakcjach z innymi. W ten sposób zaszczepisz zdrowe nawyki i cechy, które będą przynosić korzyści przez całe życie.
Co zrobić, gdy dziecko jest wyśmiewane w szkole? Rozważ pomoc z zewnątrz
Społeczne odrzucenie może wpływać negatywnie na samoocenę dziecka. Jeśli zauważyłeś, że Twoje dziecko nie radzi sobie z presją, w takiej sytuacji warto skorzystać z pomocy z zewnątrz. Psycholog, terapeuta ocenią stan Twojego dziecka pod kątem depresji, a także ewentualnego występowania myśli samobójczych. Nawet jeśli wydaje Ci się, że z Twoim dzieckiem jest wszystko w porządku, zasięgnięcie opinii nigdy nie zaszkodzi.
Dzieci spędzają wiele godzin w szkole, a kiedy to środowisko jest dla nich w jakikolwiek sposób niebezpieczne, szkody dla ich dobrostanu emocjonalnego i fizycznego są ogromne, a nawet zagrażają życiu.
Doradcy zewnętrzni mogą być bardziej obiektywni i mniej emocjonalnie zaangażowani. W rezultacie mogą udzielić wskazówek i sugestii, których wcześniej nie wziąłeś pod uwagę. Poradnictwo może również pomóc dziecku odzyskać kontrolę nad swoim życiem i zyskać wsparcie potrzebne do lepszego radzenia sobie z odrzuceniem społecznym.
Zapewnij swoim pracownikom i ich rodzinom wsparcie jakiego potrzebują. Zapoznaj się z naszą ofertą benefitów psychologicznych i zdrowotnych w ramach programu EAP. Jeśli chcesz otrzymać więcej szczegółów na temat naszej oferty, skontaktuj się z nami za pomocą poniższego formularza.
