Skutki picia alkoholu.
Skutki picia alkoholu sięgają daleko poza chwilowy efekt odprężenia czy euforii. W rzeczywistości, alkohol może negatywnie wpływać na nasze zdrowie fizyczne, emocjonalne i społeczne. Dla wielu osób picie alkoholu wiąże się po prostu przyjemnością i relaksem. Jego spożycie jest z reguły wyższe w okresach świątecznych, na uroczystościach, w sytuacjach problematycznych czy konfliktowych. Okazuje się, że Polacy bardzo chętnie sięgali po kieliszek w okresie lockdownu i… tak im zostało. Problem w tym, że coraz częściej ten jeden drink przemienia się w typowe uzależnienie. Jak je rozpoznać?
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest uzależnienie.
- Dlaczego alkohol jest szkodliwy.
- Jak alkohol wpływa na organizm.
- Jakie są krótkotrwałe skutki picia alkoholu.
- Jakie są skutki długotrwałego picia alkoholu.
- Jakie są skutki picia alkoholu dla mózgu.
- Jakie są skutki picia alkoholu w młodym wieku.
- Jakie są skutki picia alkoholu w ciąży i jak alkohol wpływa na karmienie piersią.
- Jak alkohol wpływa na płodność.
- Skutki mieszania alkoholu z lekami.
- Jak zapobiegać negatywnym skutkom picia alkoholu.
- Jakie są objawy nadużywania alkoholu, uzależnienia od alkoholu i zatrucia alkoholem.
- Jak leczyć uzależnienie od alkoholu.
Pijemy za dużo!
WHO alarmuje! Pijemy za dużo!
Niestety, to prawda. Polska jest jednym z krajów europejskich, w których od lat ryzykowne spożycie alkoholu na osobę dorosłą jest bardzo wysokie. Sytuacja ta uległa pogorszeniu w okresie pandemii. Według danych Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (PARPA):
- 18,6 proc. Polaków praktykuje szkodliwą konsumpcję alkoholu.
- 11,3 proc. pije ryzykownie, spożywając od 6 do 12 l rocznie.
- 7,3 proc. nadużywa alkoholu, wypijając ponad 12 l w ciągu roku.
Statystyki Światowej Organizacji Zdrowia również nie napawają optymizmem. Najwięcej konsumentów alkoholu jest wśród Europejczyków i Amerykanów. Prawie 27 proc. młodzieży w wieku od 15 do 19 lat przyznaje się do picia napojów z procentami. Nadużywanie alkoholu dotyczy ponad 2,5 mln Polaków. Jedno jest pewne: pijemy za dużo, a to ma swoje konsekwencje zdrowotne.
Czym jest uzależnienie?
Uzależnienie to choroba, która wpływa na mózg i zachowanie człowieka. Charakteryzuje się ona silną potrzebą ciągłego zażywania określonej substancji lub podejmowania określonego zachowania, mimo negatywnych konsekwencji.
Uzależnienie może dotyczyć różnych substancji, takich jak alkohol, narkotyki, leki, nikotyna, a także różnych zachowań, takich jak hazard, kompulsywne jedzenie, granie w gry komputerowe czy uzależnienie od seksu.
Uzależnienie często jest trudne do pokonania i wymaga specjalistycznej pomocy, ponieważ wpływa na mózg w taki sposób, że osoba uzależniona odczuwa silną potrzebę sięgnięcia po daną substancję lub podjęcia danego zachowania, pomimo szkodliwych skutków dla swojego zdrowia i życia.
Istnieją różne czynniki, które mogą przyczynić się do rozwoju uzależnienia, takie jak genetyka, środowisko, stres czy traumy.
Krótkotrwałe skutki picia alkoholu.
Skutki picia alkoholu mogą być różne w zależności od indywidualnych czynników, takich jak wiek, płeć, masa ciała, stan zdrowia, ilość wypitego alkoholu oraz szybkość spożywania.
Krótkotrwałe skutki picia alkoholu mogą obejmować:
- Zaburzenia równowagi i koordynacji ruchowej.
- Zaburzenia umiejętności mówienia.
- Nudności i wymioty.
- Zaburzenia związane ze zdolnością logicznego myślenia, koncentracją i pamięcią.
- Omdlenia związane z obniżeniem ciśnienia krwi.
- Utratę kontroli nad swoim zachowaniem.
- Podejmowanie ryzykownych decyzji lub agresywne zachowanie.
- Zwiększenie ryzyka wypadków – wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów lub obsługi maszyn.
Skutki długotrwałego picia alkoholu.
Coraz częściej obserwuje się związek między spożywaniem alkoholu a licznymi chorobami, mającymi poważne konsekwencje zarówno na poziomie indywidualnym, jak i społecznym. Spożywanie alkoholu odpowiada za około 6% przyczyn zgonów.
Długotrwałe skutki picia alkoholu mogą obejmować:
- Choroby wątroby – marskość wątroby, zapalenie wątroby lub raka wątroby.
- Choroby serca – ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, takich jak choroba wieńcowa, nadciśnienie tętnicze czy udar mózgu.
- Choroby układu pokarmowego – wrzody żołądka, zapalenie trzustki.
- Choroby neurologiczne – zanik mózgu czy neuropatia.
- Problemy z układem odpornościowym – większe ryzyko infekcji i chorób.
- Problemy z psychiką – depresja, lęki czy problemy z pamięcią.
- Problemy z płodnością.
- Zwiększone ryzyko nowotworów – rak wątroby czy rak jelita grubego.
Przeczytaj również: Pracownik pod wpływem alkoholu – co robić?
Skutki picia alkoholu dla mózgu.
Jednak jednym z głównych celów szkodliwego działania alkoholu jest mózg. Istnieje wiele badań, które dowodzą, że alkohol jest neurotoksyczny, ma bezpośredni i toksyczny wpływ na komórki nerwowe. Fakt ten jest szczególnie istotny w przypadku nastolatków, biorąc pod uwagę, że pełny rozwój struktur mózgowych i ich dojrzewanie następuje dopiero w wieku około 25 lat.
Picie alkoholu może mieć poważne i długotrwałe skutki dla mózgu. Oto kilka z nich:
- Zaburzenia pamięci – alkohol może wpłynąć na zdolność mózgu do przetwarzania i zapamiętywania informacji, co prowadzi do zaburzeń pamięci.
- Redukcja objętości mózgu – długotrwałe spożywanie alkoholu może spowodować zmniejszenie objętości mózgu, co wpływa na funkcjonowanie mózgu.
- Uszkodzenie mózgu – nadmierna konsumpcja alkoholu może prowadzić do uszkodzenia komórek mózgowych, co może skutkować zaburzeniami neurologicznymi.
- Zaburzenia nastroju – alkohol może wpłynąć na poziom neurotransmiterów w mózgu, co prowadzi do zmian nastroju i zaburzeń depresyjnych.
- Zwiększenie ryzyka chorób neurodegeneracyjnych – długotrwałe spożywanie alkoholu może zwiększyć ryzyko wystąpienia chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera i Parkinsona.
- Zmniejszenie zdolności poznawczych – alkohol może wpłynąć na zdolność mózgu do myślenia, koncentracji i podejmowania decyzji, co prowadzi do zmniejszenia zdolności poznawczych.
- Zwiększenie ryzyka udaru mózgu – nadmierna konsumpcja alkoholu może zwiększyć ryzyko udaru mózgu, który może prowadzić do trwałych uszkodzeń mózgu i niepełnosprawności.
Skutki picia alkoholu w młodym wieku.
Picie alkoholu w młodym wieku może prowadzić do wielu negatywnych skutków dla zdrowia i rozwoju młodej osoby, zarówno w krótkim, jak i długim okresie:
- Uszkodzenia mózgu – alkohol może uszkadzać tkanki mózgowe, co wpływa na rozwój mózgu i funkcjonowanie poznawcze.
- Problemy z nauką – picie alkoholu w młodym wieku może wpłynąć negatywnie na naukę i wyniki w szkole.
- Zwiększone ryzyko uzależnienia – młodzi ludzie, którzy zaczynają regularnie pić alkohol, są bardziej narażeni na ryzyko uzależnienia w przyszłości.
- Problemy z zachowaniem – picie alkoholu w młodym wieku może prowadzić do zachowań agresywnych, ryzykownych i nieodpowiedzialnych.
- Zwiększone ryzyko wypadków – alkohol jest jednym z najczęstszych czynników prowadzących do wypadków samochodowych, które często kończą się poważnymi obrażeniami lub śmiercią.
- Problemy związane z relacjami społecznymi – picie alkoholu może prowadzić do konfliktów z rodziną i przyjaciółmi, a także do izolacji społecznej.
- Problemy z prawem – nielegalne spożywanie alkoholu przez osoby poniżej 18 roku życia może prowadzić do kłopotów z prawem.
Skutki picia alkoholu w ciąży.
Picie alkoholu w ciąży może prowadzić do poważnych skutków zdrowotnych u dziecka. Alkohol, który matka spożywa, przechodzi przez łożysko i wpływa na rozwijający się organizm dziecka.
Najbardziej niebezpiecznym skutkiem picia alkoholu w ciąży jest zespół alkoholowego spektrum zaburzeń płodowych (FASD).
FASD to zbiór chorób, które mogą wystąpić u dziecka, jeśli matka pije alkohol w ciąży. Choroby te obejmują między innymi:
- Płodowy zespół alkoholowy (FAS) – najpoważniejszą postać FASD, charakteryzującą się małogłowiem, nieprawidłowym wzrostem, zaburzeniami twarzy, opóźnieniem umysłowym i problemami w zachowaniu.
- Alkoholowe zaburzenia neurologiczne (ARND) – zaburzenia układu nerwowego, które mogą prowadzić do opóźnienia w rozwoju, trudności w uczeniu się, problemów emocjonalnych i behawioralnych.
- Alkoholowe zaburzenia rozwoju mózgu (ARBD) – wpływające na funkcjonowanie mózgu dziecka, które może prowadzić do trudności w uczeniu się i zachowaniu.
Inne skutki picia alkoholu w ciąży to:
- Zaburzenia rozwoju mózgu i układu nerwowego dziecka.
- Utrata ciąży lub poronienia.
- Wady serca, nerek i kości u dziecka.
- Zaburzenia wzrostu i rozwoju płodu.
- Zwiększone ryzyko przedwczesnego porodu i śmierci noworodka.
- Trudności w uczeniu się i zachowaniu dziecka.
Karmienie piersią po alkoholu.
Picie alkoholu podczas karmienia piersią może mieć negatywny wpływ na zdrowie dziecka. Alkohol przechodzi do mleka matki, a jego obecność w mleku może wpłynąć na rozwój i zdrowie dziecka.
Oto niektóre z negatywnych skutków picia alkoholu podczas karmienia piersią:
- Zaburzenia snu i wzmożona pobudliwość u dziecka – alkohol obecny w mleku matki może powodować, że dziecko będzie mniej spać, a także może zmniejszyć ilość snu REM, który jest ważny dla zdrowego rozwoju mózgu.
- Opóźnienia w rozwoju psychomotorycznym – zaburzenia mowy, motoryki i umiejętności społecznych.
- Problemy związane z karmieniem – alkohol może wpłynąć na ilość mleka produkowanego przez matkę.
- Wpływ na smak mleka – alkohol obecny w mleku matki może zmieniać smak mleka, co może prowadzić do niechęci dziecka do jego spożywania.
- Wpływ na rozwój mózgu dziecka – alkohol może wpływać na rozwój mózgu dziecka, co może prowadzić do trudności w nauce, zaburzeń emocjonalnych i behawioralnych.
- Długotrwałe i nadmierne picie alkoholu przez matkę może prowadzić do alkoholizmu u dziecka w późniejszym życiu.
Zalecane jest, aby matki, które karmią piersią, całkowicie unikały picia alkoholu lub ograniczały jego spożycie do minimum.
Jeśli matka spożyła więcej alkoholu niż zalecane, powinna rozważyć alternatywne metody karmienia dziecka, takie jak karmienie mlekiem modyfikowanym lub wypompowanie mleka przed spożyciem alkoholu.
W razie wątpliwości najlepiej skonsultować się z lekarzem lub specjalistą ds. laktacji.
Alkohol a płodność.
Skutkiem picia alkoholu jest negatywny wpływ na zdolność do zajścia w ciążę zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. W przypadku kobiet, nadmierne spożycie alkoholu może prowadzić do zaburzeń hormonalnych i cyklu menstruacyjnego, co może utrudnić zajście w ciążę. Ponadto, alkohol może wpłynąć na zdolność jajeczkowania i implantacji zarodka.
U mężczyzn, nadmierne spożycie alkoholu może prowadzić do zmniejszenia liczby i jakości plemników, a także do zaburzeń w procesie ich produkcji i dojrzewania. Wpływ alkoholu na plemniki może również prowadzić do zaburzeń w ich ruchliwości i morfologii.
Ponadto, alkohol może wpływać na zdolność organizmu do wchłaniania niektórych ważnych składników odżywczych, takich jak kwas foliowy, który jest niezbędny dla zdrowia płodu i zapobiegania wadom wrodzonym.
Skutki picia alkoholu i brania leków.
Mieszanie alkoholu z lekami może być bardzo niebezpieczne i prowadzić do poważnych skutków zdrowotnych. Alkohol może wpływać na sposób, w jaki organizm przetwarza leki, co może zmniejszyć ich skuteczność lub zwiększyć ryzyko wystąpienia skutków ubocznych.
Niektóre leki, takie jak leki przeciwbólowe, uspokajające, przeciwdepresyjne i przeciwlękowe, mają działanie uspokajające na układ nerwowy. Mieszanie tych leków z alkoholem może zwiększyć ich działanie i prowadzić do trudności z oddychaniem, nieprawidłowego rytmu serca, a nawet śmierci.
Alkohol może również zwiększać ryzyko działań niepożądanych niektórych leków, takich jak leki przeciwbakteryjne, przeciwpadaczkowe, przeciwzakrzepowe i wiele innych. Może to prowadzić do nieprawidłowego działania serca, reakcji alergicznych, uszkodzenia wątroby, zaburzeń krwawień, problemy z układem trawiennym i inne poważne skutki zdrowotne.
Dlatego zawsze należy zwracać uwagę na ulotki informacyjne dołączone do leków i przestrzegać zaleceń lekarza lub farmaceuty dotyczących picia alkoholu podczas przyjmowania leków.
Jak zapobiegać negatywnym skutkom picia alkoholu?
Zapobieganie negatywnym skutkom picia alkoholu jest ważne dla zachowania zdrowia i bezpieczeństwa, a także dla zapewnienia dobrej jakości życia.
- Spożywanie alkoholu w umiarkowanych ilościach – oznacza to picie jedynie niewielkiej ilości alkoholu i unikanie nadmiernej konsumpcji.
- Spożywanie alkoholu w towarzystwie innych osób – picie w grupie lub w towarzystwie znajomych może pomóc w kontrolowaniu ilości alkoholu spożywanego oraz zredukować ryzyko negatywnych skutków spożywania.
- Picie dużych ilości wody – picie wody w trakcie picia alkoholu może pomóc w zachowaniu odpowiedniego poziomu nawodnienia, co zmniejsza ryzyko wystąpienia niektórych objawów zatrucia alkoholowego.
- Nieprowadzenie pojazdów po spożyciu alkoholu – prowadzenie samochodu lub innych pojazdów po spożyciu alkoholu może prowadzić do poważnych wypadków drogowych i naruszeń prawa.
- Unikanie picia alkoholu na pusty żołądek – picie alkoholu na pusty żołądek może prowadzić do szybszego wchłaniania alkoholu, co zwiększa ryzyko wystąpienia zatrucia alkoholowego.
- Odpoczynek i sen – picie alkoholu może prowadzić do zaburzeń snu, dlatego ważne jest zapewnienie sobie odpowiedniej ilości snu i odpoczynku po spożyciu alkoholu.
- Unikanie picia alkoholu w przypadku niektórych chorób – picie alkoholu może zaostrzać objawy niektórych chorób, takich jak choroba wrzodowa czy cukrzyca.
Objawy nadużywania alkoholu i objawy alkoholizmu.
Warto zwrócić uwagę na pierwsze objawy nadużywania alkoholu, a potem alkoholizmu.
Można stwierdzić, że nadużywanie alkoholu charakteryzuje się wzorcem jego nadmiernego, powtarzającego się i nawracającego spożywania. Ma niekorzystne konsekwencje w życiu człowieka.
W przypadku wzorca nadużywania alkoholu warto zwrócić uwagę na takie sytuacje, jak:
- Niemożność wywiązania się z ważnych obowiązków (np. nieobecności w pracy, szkole, zapominanie o uroczystościach).
- Niezważanie na konsekwencje swoich działań np. w czasie prowadzenia samochodu lub sterowania maszyną pod wpływem procentów.
- Kłopoty prawne związane z konsekwencjami bycia pod wpływem alkoholu (np. zabranie prawa jazdy za kierowanie pod wpływem alkoholu).
- Spożywanie alkoholu pomimo problemów społecznych i interpersonalnych spowodowanych lub pogłębionych przez jego nadużywanie (np. trudności w wychowaniu dzieci, rozwód).
Natomiast o alkoholizmie jako uzależnieniu od alkoholu można mówić, gdy co najmniej 3 lub więcej z następujących objawów obserwuje się w okresie 12 miesięcy:
- Wysoka tolerancja na alkohol (potrzeba picia coraz większej ilości, aby uzyskać te same efekty).
- Utrata kontroli nad spożywaną ilością.
- Obsesyjne pragnienie picia.
- Zespół abstynencyjny: objawy pojawiają się w okresie od 4 do 12 godzin po zmniejszeniu spożycia, takie jak drżenie rąk, niepokój, pocenie się, nudności itp.
- Sięganie po alkohol, by złagodzić oznaki odstawienia.
- Szkody w różnych dziedzinach życia: rodzina, praca, przyjaciele, zdrowie.
- Niemożność zaprzestania picia pomimo tragicznych konsekwencji.
Objawy zatrucia alkoholem.
Zatrucie alkoholowe to stan, w którym organizm osoby spożywającej alkohol jest zatruty toksycznymi metabolitami alkoholu, takimi jak kwas mlekowy, aldehyd octowy i kwas octowy. Objawy zatrucia alkoholowego zależą od ilości spożytego alkoholu, a także od indywidualnej tolerancji osoby na alkohol.
Objawy zatrucia alkoholowego mogą obejmować nudności, wymioty, ból głowy, zawroty głowy, dezorientację, zaburzenia koordynacji ruchowej, zmniejszenie czujności, a nawet śpiączkę. W przypadkach bardzo wysokich stężeń alkoholu we krwi, zatrucie alkoholowe może prowadzić do śmierci.
W przypadku podejrzenia zatrucia alkoholowego, ważne jest jak najszybsze skontaktowanie się z medyczną pomocą. Osoby, które spożyły zbyt dużą ilość alkoholu, mogą potrzebować natychmiastowej opieki medycznej, w tym leczenia objawowego i odtrucia organizmu.
Skutki picia alkoholu – leczenie uzależnienia.
Możliwości jest kilka, a wśród nich:
- Poradnie Leczenia Uzależnień.
- Komisje Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
- Grupy samopomocowe osób uzależnionych od alkoholu, w tym typu AA (Grupa Anonimowych Alkoholików).
- Poradnie psychiatryczne i psychologiczne, gdzie przyjmują psychiatrzy, psychoterapeuci i psychologowie.
- Oddziały szpitalne i kliniki terapii uzależnienia od alkoholu.
Skorzystanie z takiej pomocy może odegrać ważną rolę w zrozumieniu zachowań związanych z konsumpcją alkoholu, motywacji spożywania oraz świadomości szkód, jakie może wyrządzić takie działanie. Pozwala również opracować plan interwencji wyjścia z nałogu.
Pamiętaj, że wczesne wykrycie problemu oraz kompleksowa opieka profesjonalistów jest niewątpliwie czynnikiem wpływającym na powodzenie leczenia uzależnienia od alkoholu. Dlatego nie czekaj – działaj!
Jeśli po przeczytaniu artykułu uważasz, że masz problem z alkoholem, nie wahaj się i natychmiast zgłoś się do specjalisty! Jeśli masz wrażenie, że ten problem może dotyczyć któregoś z Twoich pracowników, skontaktuj się z nami – wspólnie poszukamy rozwiązania. Prześlij do nas poniższy formularz, a my odpowiemy najszybciej jak to możliwe.
Źródła:
- National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism (2004). Alcohol’s Damaging Effect on the Brain: https://pubs.niaaa.nih.gov/publications/aa63/aa63.htm.
- American Psychiatric Association (2013) Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.).
- Ministerstwo zdrowia. Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii (3/2021). Serwis Informacyjny Uzależnienia nr 95.
- World Health Organization (2018). Global status report on alcohol and health 2018: https://www.who.int/publications/i/item/9789241565639.
- Centers for Disease Control and Prevention (2022). Alcohol: https://www.cdc.gov/breastfeeding/breastfeeding-special-circumstances/vaccinations-medications-drugs/alcohol.html.
- World Health Organization (2022). Alcohol: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/alcohol.
- National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism (2022). Alcohol-Medication Interactions: Potentially Dangerous Mixes: https://www.niaaa.nih.gov/health-professionals-communities/core-resource-on-alcohol/alcohol-medication-interactions-potentially-dangerous-mixes.
