Pracownik pod wpływem alkoholu – co robić?

Od 21 lutego br. nowelizacja kodeksu pracy umożliwia pracodawcom przeprowadzanie samodzielnych kontroli trzeźwości pracowników. Zgodnie z nowymi przepisami, pracodawcy mają prawo sięgnąć po alkomat, aby sprawdzić, czy pracownicy są trzeźwi. Pracownik pod wpływem alkoholu, będzie narażony na określone sankcje. Jakie są zasady kontroli trzeźwości pracowników? Jakie konsekwencje grożą pracownikowi, jeśli podczas takiej kontroli zostanie wykryta obecność alkoholu? Wyjaśniamy poniżej.

Z artykułu Pracownik pod wpływem alkoholu, dowiesz się:

Czy można bez obaw sprawdzić trzeźwość pracownika?
Pracownik pod wpływem alkoholu – kara dla pracodawcy.
Jakich pracowników dotyczy kontrola trzeźwości?
Jak wygląda kontrola trzeźwości?
Kiedy pracownika uważa się za nietrzeźwego lub po spożyciu?
Jak wygląda kontrola trzeźwości w pracy zdalnej.
Pracownik pod wpływem alkoholu – jak sprawdzić trzeźwość pracownika?
Jakie konsekwencje dla pijanego pracownika?
Czy można zwolnić pijanego pracownika?
Jak rozpoznać pracownika pod wpływem alkoholu?
Wpływ alkoholu na wydajność pracownika.
Jak pomóc pracownikowi alkoholikowi?

Czy można sprawdzić trzeźwość pracownika?

Pracownik pod wpływem alkoholu? Pracodawca może już bez obaw zastosować kontrolę trzeźwości! Zgodnie z nowymi przepisami pracodawca może przeprowadzić u pracowników testy na obecność alkoholu, jeśli w myśl art. 22(1c) § 1 kodeksu pracy, uzna to za konieczne w celu ochrony życia i zdrowia pracowników i innych osób oraz w celu ochrony mienia.

Zgodnie z nowelizacją, pracodawcy sami mogą określać, czy wszyscy lub tylko wyznaczeni pracownicy będą poddawani badaniom trzeźwości. Kontrole te będą mogły być przeprowadzane codziennie, pod warunkiem, że sposób, częstotliwość i warunki ich przeprowadzania zostaną wcześniej ustalone w zakładowym regulaminie pracy lub ogłoszeniu.

Pracownik pod wpływem alkoholu, nietrzeźwy pracownik, pijany pracownik, konsekwencje dla pijanego pracownika, pijany pracownik-konsekwencje dla pracodawcy, zwolnienie pijanego pracownika, kontrola trzeźwości pracownika

Pracownik pod wpływem alkoholu – kara dla pracodawcy.

Pracodawca jest odpowiedzialny za przestrzeganie przepisów BHP, w tym również obowiązków dotyczących ochrony zdrowia oraz życia innych osób. Pracownik pod wpływem alkoholu stanowi bezpośrednie zagrożenie dla siebie oraz innych osób, dlatego tak istotne jest, aby każdy przypadek odkrycia nietrzeźwości któregoś z pracowników wymagał natychmiastowej reakcji, aby wprowadzić procedury minimalizujące ryzyko takich sytuacji. Pracodawca ma obowiązek dbać o bezpieczeństwo i higieniczne warunki pracy pracowników, w tym podejmować działania w celu wyeliminowania stanu, który zagraża życiu i zdrowiu pracownika, spowodowanego bezprawnym zachowaniem innego, a w szczególności takiego pracownika, który jest pod wpływem alkoholu.

W przypadku nieprzestrzegania przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, Kodeks pracy umożliwia ukaranie osoby odpowiedzialnej za stan bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym kierownika, grzywną w wysokości od 1000 zł do 30 000 zł – art. 283. § 1 kp.

Jakich pracowników dotyczy kontrola trzeźwości?

Regulacje dotyczą wszystkich rodzajów zatrudnienia, tj. umów o pracę, umów zlecenie, umów o dzieło, a nawet przedsiębiorców współpracujących z pracodawcą i prowadzących własną działalność gospodarczą. To oznacza, że nawet pracownicy pracujący zdalnie mogą być poddani kontroli trzeźwości.

Pracownik pod wpływem alkoholu – jak wygląda kontrola trzeźwości?

Zgodnie z nowelizacją, pracodawcy mogą samodzielnie przeprowadzać prewencyjne badania alkomatem wszystkich zatrudnionych, ale tylko z użyciem właściwie skalibrowanego urządzenia i przy założeniu, że istnieje ważny dokument potwierdzający jego sprawność. Taka kontrola nie może “ naruszać godności i innych dóbr osobistych pracownika”, zgodnie z art. 22 (1c) § 2 kp.

Pomiar od 0,2 do 0,5 promila alkoholu we krwi

Jeżeli wynik badania alkomatem pokaże, że osoba badana ma od 0,1 do 0,25 mg alkoholu na litr wydychanego powietrza – (od 0,2 do 0,5 promila), to pracodawca nie może dopuścić tej osoby do wykonywania obowiązków w danym dniu art. 22(1d) § 1 kp. Gdy stężenie alkoholu jest niższe niż 0,2 promila, uważa się, że u badanego nie wykryto alkoholu w organizmie.

Pomiar powyżej 0,5 promila alkoholu we krwi

Jeżeli pracownik pod wpływem alkoholu pojawi się w miejscu pracy i jeśli pomiary wskażą ponad 0,5 promila alkoholu we krwi, może być ukarany na podstawie regulaminu pracy i w przypadku poważnego naruszenia może zostać zwolniony dyscyplinarnie. Gdy badanie alkomatem potwierdzi u pracownika obecność alkoholu, pracodawca ma obowiązek sporządzić protokół z przeprowadzonego badania, w którym uwzględni okoliczności kontroli, datę, godzinę, a także odczyt pomiaru. Protokół ten może zawierać także informacje o chorobach oraz informację, czy pracownik chciał wykonać dodatkowe badania krwi. Zgodnie z przepisami, firmy mogą przechowywać takie raporty przez okres roku.

Pracownik nietrzeźwy czy po spożyciu alkoholu?

Zawartość alkoholu w organizmie może prowadzić do dwóch stanów: wskazującego na spożycie alkoholu, który występuje w przypadku stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu lub obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg w 1 dm³ oraz stanu nietrzeźwości, który występuje w przypadku stężenia we krwi powyżej 0,5‰ alkoholu lub obecności w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg w 1 dm³.

Pracownik pod wpływem alkoholu – kontrola trzeźwości w pracy zdalnej.

Zgodnie z nowymi przepisami, kontrola pracowników wykonujących pracę zdalną może być przeprowadzona tylko po uprzednim poinformowaniu pracownika. Kontrola ta musi odbyć się w miejscu, gdzie jest wykonywana praca zdalna z uwzględnieniem godzin pracy i zostać przeprowadzona we współpracy z pracownikiem. Pracodawca musi dostosować sposób kontroli do rodzaju i miejsca pracy zdalnej, jednak w żaden sposób nie może naruszyć prywatności pracownika, a także uniemożliwić użytkowania pomieszczeń domowych zgodnie z ich przeznaczeniem.

Pracownik pod wpływem alkoholu – jak sprawdzić trzeźwość pracownika?

Jakie narzędzia mogą pomóc w wykryciu pracownika pod wpływem alkoholu? Pracownika można zbadać pod kątem trzeźwości przy użyciu narzędzi nieinwazyjnych, takich jak alkomat, a nie za pomocą metod laboratoryjnych. Badania krwi lub moczu, które są bardziej inwazyjne, mogą być przeprowadzone jedynie przez służby medyczne na zlecenie organów odpowiedzialnych za utrzymanie porządku publicznego, takich jak policja. Pracodawca nie ma prawa przeprowadzania takich badań samodzielnie – art. 22 (1c) § 4 kp.

Niestety zakup specjalnego i dokładnego alkomatu to koszt rzędu średnio 20 tys. zł. Nie każdy pracodawca będzie chciał nabyć tak drogie urządzenie, co będzie wiązało się z koniecznością każdorazowego wzywania odpowiednich służb, co stanowi dodatkowe utrudnienie.

Przeczytaj również: Skutki picia alkoholu.

Jakie konsekwencje dla pijanego pracownika?

To od pracodawcy zależy, jakie konsekwencje poniesie pracownik będący pod wpływem alkoholu. Według przepisów, pracodawca może:

uznać, że nieobecność, której przyczyną był nietrzeźwy stan pracownika za nieusprawiedliwioną,
przyjąć, że nieobecność związaną z tym stanem będzie usprawiedliwiona, lecz pracownikowi nie należy się wynagrodzenie za ten dzień;
zastosować wobec pracownika karę porządkową w postaci nagany, upomnienia czy kary pieniężnej;
uznać, że zostały poważnie naruszone podstawowe obowiązki pracownicze i rozwiązać umowę z pracownikiem bez zachowania okresu wypowiedzenia.

Pracownik pod wpływem alkoholu a zwolnienie.

Chociaż nasz podwładny często przychodzi do pracy pijany, ze względu na chorobę alkoholową, nie możemy zwolnić go bez okresu wypowiedzenia, ponieważ jego choroba nie stanowi bezpośredniej przyczyny do zwolnienia z pracy. Sąd Najwyższy potwierdza to, wydając wyrok (I PKN 76/00), w którym stwierdza, że “stawianie się do pracy w stanie nietrzeźwości pracownika dotkniętego przewlekłą psychozą alkoholową nie stanowi dostatecznej podstawy do przypisania mu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych”.

Sąd Najwyższy uważa, że nie jest to wystarczającą podstawą do rozwiązania umowy o pracę bez okresu wypowiedzenia. Jedyną podstawą jest wina pracownika, która musi być umyślna lub stanowić rażące niedbalstwo.

Jednak w przypadku, gdy pracownik pod wpływem alkoholu wykonywał swoją pracę, jego wina umyślna nie jest jednoznacznie określona, ponieważ miał zniesioną zdolność do pokierowania swoim postępowaniem.

W ochronie przed dyscyplinarnym zwolnieniem najważniejszą kwestią jest posiadanie przez pracownika zaświadczenia lekarskiego, w którym stwierdzono jego chorobę alkoholową, a także faktu, że pozostaje on w trakcie leczenia. W przypadku sporu w sądzie pracy, to zaświadczenie ma szczególne znaczenie, ponieważ jest podstawą do stwierdzenia przez sąd niewłaściwego zastosowania zwolnienia dyscyplinarnego.

Jednak, jeśli pracownik zatai przed pracodawcą fakt o swojej chorobie alkoholowej lub nie przedstawi zaświadczenia lekarskiego w sądzie pracy, to nie zostanie ono wzięte pod uwagę, a przewinienie pracownika będzie traktowane jako poważne naruszenie obowiązków służbowych.

Jak rozpoznać czy pracownik pił alkohol?

Istnieje wiele objawów, które mogą wskazywać na to, że pracownik spożył alkohol. Oto niektóre z nich:

Zapach alkoholu z ust lub odzieży pracownika.
Nietrzeźwe zachowanie, takie jak chwiejny chód, niezdarność, niewyraźna mowa.
Trudności z koordynacją ruchową, np. problemy z utrzymaniem równowagi lub trudności z kontrolowaniem gestów.
Ogólne osłabienie i spowolnienie reakcji.
Wyraźna zmiana nastroju lub zachowania, np. nagle stają się agresywni lub zaczynają się zachowywać w sposób nieodpowiedni do zaistniałej sytuacji.

Warto jednak pamiętać, że niektóre z tych objawów mogą mieć inne przyczyny, takie jak choroby lub skutki uboczne leków, dlatego należy zachować ostrożność w podejmowaniu decyzji na tej podstawie. W przypadku wątpliwości należy wykonać badanie alkomatem albo skonsultować się z odpowiednimi służbami.

Pracownik pod wpływem alkoholu a praca zawodowa.

Długotrwałe spożywanie alkoholu bądź spożywanie alkoholu przed lub w trakcie pracy może znacząco wpłynąć na jakość wykonywanej pracy i zwiększyć ryzyko wypadków lub błędów, dlatego pracodawcy powinni być świadomi zagrożeń związanych z pracownikami pod wpływem alkoholu. Oto przykłady, jak alkohol może wpłynąć na jakość pracy pracownika:

Zmniejszenie zdolności poznawczych – może wpłynąć na zdolność logicznego myślenia, uczenia się, zapamiętywania i podejmowania decyzji, co może utrudnić wykonywanie zadań.
Niewłaściwa koordynacja ruchowa – może wpłynąć na równowagę i koordynację ruchową i zwiększyć ryzyko upadków i urazów.
Trudności ze skupieniem – może utrudnić skupienie się na zadaniach i prowadzić do rozproszenia uwagi, co zwiększa ryzyko popełnienia błędów.
Zwiększenie ryzyka wypadków – może prowadzić do zmniejszenia zdolności do oceny sytuacji i reakcji na nie, co zwiększa ryzyko wypadków w miejscu pracy.
Mniejsza wydajność – może prowadzić do zmniejszenia efektywności, co może wpłynąć na jakość wykonywanej pracy oraz na relacje z klientami i współpracownikami.

Pracownik pod wpływem alkoholu – jak mu pomóc?

Uzależnienie od alkoholu to poważna choroba, która może mieć negatywny wpływ na życie zawodowe pracownika, a także na jego życie prywatne, zdrowie psychiczne i fizyczne. Oto kilka sposobów, jak można pomóc pracownikowi z uzależnieniem od alkoholu:

Współpraca z ekspertami – współpraca z psychologiem lub terapeutą uzależnień może pomóc pracownikowi zrozumieć swoje problemy i znaleźć odpowiednie leczenie.
Szczera rozmowa – zwykle najlepiej jest porozmawiać z pracownikiem i wyrazić swoje obawy. Ważne jest, aby być empatycznym i nieosądzającym, a jednocześnie jasno wyrazić, że istnieje problem związany z uzależnieniem od alkoholu i że pracownik potrzebuje pomocy.
Wsparcie – pracownik może potrzebować wsparcia i pomocy w znalezieniu odpowiedniego leczenia. Można mu pomóc w znalezieniu specjalisty lub w organizacji czasu wolnego na uczestnictwo w terapii lub grupach wsparcia.
Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa – w przypadku, gdy pracownik jest pod wpływem alkoholu, po przeprowadzeniu badania alkomatem należy oddelegować go do domu bądź wstrzymać wykonywanie obowiązków do momentu, gdy pracownik będzie trzeźwy.
Dalsze wsparcie i monitorowanie – po podjęciu działań w celu pomocy pracownikowi z uzależnieniem od alkoholu, ważne jest dalsze monitorowanie sytuacji i udzielanie dalszego wsparcia, aby pomóc pracownikowi w powrocie do zdrowia i normalnego funkcjonowania.